What is Stotra?
Stotra/स्तोत्र: is a Sanskrit word, which means “Ode, Eulogy or A Hymn of Praise”. It is a literary genre of Indian texts designed to be melodically sung, in contrast to shastra which are composed to be recited. A Stotra can be a prayer, a description, or a conversation, but always with a poetic structure. They are the hymns written to praise the god. Suktam & Stotra both have same purpose to pray to god. A set of shlokas compiled together is called a Stotra. A Stotra is an extract from a religious scripture but generally poetic in the praise of God, emphasizing His qualities or describing Him as supreme. Stotra comes from the word Sthuthi and Sthuthi means praise. Some Stotra are also called as Sthavas. Stotra could be broadly translated as “Praise of God”.
Stotra can be broadly classified according the time period as those originating during period of Vedas, period of the Puranas and post Purana Stotra or according to the style in which they are written. Stotra are useful for cutting away at karma. They are not bound by the rules that Shruti such as the Vedas are bound by, so therefore, they are accessible by the everyday householder.
स्तोत्र क्या है?
हिन्दू धर्म के अनुसार संस्कृत साहित्य में किसी देवी-देवता की स्तुति में लिखे गये काव्य को स्तोत्र कहा जाता है। संस्कृत साहित्य में यह स्तोत्र काव्य के अन्तर्गत आता है। स्तोत्र का पाठ वाचिक और कंठ स्वर से होता है, जो एक प्रकार से देवी-देवता की स्तुति ही है। स्तोत्र का पाठ पूजा, मन्त्र जाप, हवन आदि के अंत में करना शुभ माना गया है, स्तोत्र के पाठ से सम्बंधित देवी-देवता और गुरु शीघ्र ही प्रसन्न होते है और पूजा, मन्त्र जाप, साधना, हवन में संकल्प के अनुसार फल प्रदान करते है। ऐसा जरुरी नही होता की स्तोत्र का पाठ संस्कृत में करना चाहिए, श्रदा विश्वास के साथ स्तोत्र का पाठ हिन्दी में करने से भी लाभ की प्राप्ति होती है।
महाकवि कालिदास के अनुसार ‘स्तोत्रं कस्य न तुष्टये’ अर्थात् विश्व में ऐसा कोई भी प्राणी नहीं है जो स्तोत्र से प्रसन्न न हो जाता हो। इसलिये विभिन्न देवताओं को प्रसन्न करने हेतु वेदों, पुराणों तथा काव्यों में सर्वत्र सूक्त तथा स्तोत्र भरे पड़े हैं। अनेक भक्तों द्वारा अपने इष्टदेव की आराधना हेतु स्तोत्र रचे गये हैं। विभिन्न स्तोत्रों का संग्रह स्तोत्र रत्नावली के नाम से उपलब्ध है। शुभ मुहूर्त में या पूजा, मन्त्र जाप के बाद सम्बंधित देवी-देवता के स्तोत्र का पाठ अवश्य ही करना चाहिए। स्तोत्र पूजा का एक अभिन्य अंग होता है।
नवग्रह स्तोत्रम्
अन्य स्तोत्र
- अर्धनारीश्वर स्तोत्र
- अष्टलक्ष्मी स्तोत्र
- ऋण मोचन स्तोत्र
- ऋण मोचन महा गणपति स्तोत्र
- कामना सिद्धि स्रोत्र
- कार्तवीर्यार्जुन द्वादश नामस्तॊत्र
- कुंजिका स्तोत्र
- क्षमा स्तोत्र
- गंगा दशहरा स्तोत्र
- गणेश अष्टोतर
- गणेश स्तोत्र
- संकट नाशन गणेश स्तोत्र
- ज्वर शांति स्तोत्र
- महाकाल स्तोत्र
- ललिता महालक्ष्मी स्तोत्र
- दारिद्रय दहन शिव स्तोत्र
- दत्तात्रेय स्तोत्र
- मारुती स्तोत्र
- नृसिंह स्तोत्र
- आरूढा सरस्वती स्तोत्र
- दशरथ कृत शनि स्तोत्र
- शत्रु विंध्यवासिनी स्तोत्र
- शिव पंचाक्षर स्तोत्र
- शिव रक्षा स्तोत्र
- शिव षडाक्षरा स्तोत्र
- शिवाष्टकम स्तोत्र
- श्री कृष्णा कीलक स्तोत्र
- विन्ध्वासिनी स्तोत्र
- मयूरेश स्तोत्रम्
- काली ह्रदय स्त्रोत्र
- तांडव स्तोत्र
- दरिद्रता नाशक स्तोत्र
- दश महाविद्या स्तोत्र
- दुर्गाष्टोत्तर स्तोत्र
- नारायणा स्तोत्र
- नीलसरस्वती स्तोत्र
- पशुपतास्त्रे स्तोत्र
- पितृ स्तोत्र
- बंदी मोचन हनुमान
- बगला पञ्जर न्यास स्तोत्र
- बगला ह्रदय स्तोत्र
- बटुक भैरव स्तोत्र
- ब्रह्म शक्ति स्तोत्र
- ब्रह्मास्त्र महाविद्या श्रीबगला स्तोत्र
- भवतु स्तोत्र
- मंगल चंडिका स्तोत्र
- मंगल स्तोत्र
- महाकाल शनि मृत्युंजय स्तोत्र
- महाकाली स्तोत्र
- महामृत्युञ्जयस्तोत्र
- महालक्ष्मी स्तोत्र
- माँ स्तोत्र
- लक्ष्मी स्तोत्र
- लाङ्गूलास्त्र शत्रुञ्जय हनुमत् स्तोत्र
- विंध्यवासिनी स्तोत्र
- विनायक स्तोत्र
- विपरीत प्रत्यंगिरा महाविद्या स्तोत्र
- विभिष्ण कृत हनुमान स्तोत्र
- विश्वा शांति स्तोत्र
- आग्नेय स्तोत्र
- अपराजित स्तोत्र
- बग्ला दिग्बन्धन स्तोत्र
- बजरंग बाण
- भैरव चालीसा स्तोत्र
- बटुक भैरव अष्टोत्तर स्तोत्र
- धनदा लक्ष्मी स्तोत्र
- धूमावती अष्टक स्तोत्र
- गुरु स्तोत्र
- हनुमान बाहुक
- बजरंग की कैंची
- काली पञ्च बाण स्तोत्र
- लक्ष्मी नृसिंह स्तोत्र
- विपरीत प्रत्यंगिरा स्तोत्र
- चक्र राज स्तोत्र
- दिग्बन्धन रक्षा स्तोत्र
- लांगुलास्त्र स्तोत्र
- प्रत्यंगिरा महाविद्या स्तोत्र
- ऋणहर्ता गणेश स्तोत्र
- ऋणमोचन नृसिंह स्तोत्र
- तन्त्रोंत्कीलन स्तोत्र
- विश्वावसु गन्धर्व स्तोत्र
- स्वर्णाकर्षण भैरव स्तोत्र